Kênh Tri Thức - Giáo dục, giải trí và gia đình

  • Trang chủ
  • Tri thức sống
  • Tài liệu
  • Giáo dục
  • Giải trí
  • Tuyển sinh
  • Công nghệ – Xe cộ
  • Video
Kênh tri thức / Tài liệu / Phân tích bài thơ “Tự tình” của Hồ Xuân Hương

Phân tích bài thơ “Tự tình” của Hồ Xuân Hương

tu-tinh-ho-xuan-huong

Đề bài: Phân tích bài thơ “Tự tình” của Hồ Xuân Hương.

Bài làm

Hồ Xuân Hương là nhà thơ lớn của dân tộc. Tuy sáng tác của bà để lại không nhiều, chủ yếu là những bài thơ Nôm truyền tụng và tập thơ chữ Hán Lưu Hương kí, song bà đã khẳng định được vị trí của mình trên thi đàn của văn học Việt Nam với một phong cách thơ vô cùng độc đáo. Chính vì vậy mà nhiều nhà nghiên cứu trong và ngoài nước đã tập trung đi sâu vào nghiên cứu về sự đóng góp của bà cho thơ ca trung đại Việt Nam. Hoàng Hữu Yên cho rằng: Thơ Hồ Xuân Hương là rực rỡ nhất; Xuân Diệu lại đánh giá Hồ Xuân Hương như là một vị chúa thơ Nôm (…) Xuân Hương dùng thể thơ Đường luật thế mà ta không chút nào nghĩ rằng đó là một điệu thơ nhập nội, thơ Xuân Hương cứ nôm na bình dân tự nhiên (…) Xuân Hương thật xứng đáng là bà chúa thơ Nôm.

Trước hết ta tìm hiểu nhan đề của bài thơ Tự tình. Tự tình ở đây là tình cảm tự bộc lộ ra, đó chính là tâm trạng bộc bạch của chính người trong cuộc, đó là lời của tâm hồn, lời của con tim khao khát hạnh phúc cháy bỏng, đó là tiếng nói phẫn uất đau đớn xót xa… Đọc Xuân Hương thi tập ta thấy trong đó có một con người luôn luôn căm phẫn, luôn luôn phẫn nộ đối với chế độ phong kiến thối nát đương thời, đồng thời trong thơ của bà còn luôn luôn ca ngợi bênh vực cho người phụ nữ trong xã hội xưa. Nhưng bên cạnh đó trong thơ của nữ sĩ Hồ Xuân Hương luôn hiện lên một tâm trạng khao khát hạnh phúc, muốn bộc lộ cái tôi của mình. Cái tôi đó có lúc khao khát mãnh liệt nhưng cũng có lúc cô đơn uất hận xót xa, bế tắc bấp bênh, chới với giữa dòng đời.

Như trên đã nói, Tự tình là bài thơ Nôm được làm theo lối luật Đường. Bài thơ gồm 56 chữ, 8 câu chia thành 4 phần đề, thực, luận, kết, với niêm luật chặt chẽ, hàm súc mà cô đọng, lời ít mà ý nhiều. Hai câu đề của bài thơ hằn lên một nỗi niềm vừa cô quạnh, vừa bất bình ngao ngán cho một thân phận thiệt thòi quá lớn.

Tiếng gà văng vẳng gáy trên bom
Oán hận trông ra khắp mọi chòm.

Thông thường câu thơ đầu tiên của bài thơ thất ngôn bát cú có nhiệm vụ mở cửa thấy núi (Khai môn kiến sơn). Câu thơ mở đầu cho ta thấy phần nào chủ đề của bài thơ. Câu thơ đầu của bài thư này thoạt đầu dường như ta chưa thấy gì về sự báo hiệu cho chủ đề của nó. Nó chỉ là dấu hiệu của thời gian (tiếng gà văng vẳng gáy trên bom) mà ta thường thấy trong thơ ca xưa:

Gió đưa cành trúc la đà
Tiếng chuông Trấn Vũ canh gà Thọ Xương.

Hay tiếng gà chuyển canh trong thơ Bác:

Gà gáy một lần đêm chửa tan
Chòm sao đưa nguyệt vượt lên ngàn.

Nhưng đằng sau cái tiếng gà gáy sáng văng vẳng áy ẩn sau một tâm trạng xót xa, buồn bã, cô đơn. Lúc này con người đã tình giấc đối diện với chính mình. Tiếng gà như một âm thanh chát chúa dội vào tâm trạng cô đơn của nữ sĩ khiến cho bà cất lên những lời đầy oán hận: Oán hận trông ra khắp mọi chòm. Hai câu thơ trên đã cho a thấy được phần nào tâm trạng đắng cay chua xót của nhà thơ. Nỗi bất hạnh đó còn được thể hiện sâu sắc hơn ở những câu thơ sau.

Hai câu thực nhà thơ đã diễn tả nỗi uất ức xót xa như chìm sâu vào trong tâm hồn nhà thơ đầy bất hạnh:

Mõ thảm không khua mà cũng cốc
Chuông sầu không đánh cớ sao om.

Khi phân tích hai câu thơ này có nhà nghiên cứu đã cho rằng ở đây Hồ Xuân Hương dùng biện pháp tu từ – mượn hình ảnh khách quan để vận vào mình để diễn tả nỗi giận hờn khó kìm lại được. Ở đây nhà thơ không chỉ mượn hình ảnh khách quan để vận vào mình mà chủ yếu nhằm lột tả đau đớn xót xa bế tắc của mình. Chuông sầu, mõ thảm là những thứ gợi lên cảm giác buồn đau cô đơn lạc lõng. Nhưng ở đây làm gì có khua có đánh thế mà nó vẫn vọng ra những tiếng nghe khô khốc thảm đạm làm sao. Vậy đó là những tiếng gì? Đó là tiếng của nỗi lòng, tiếng của sự bất hạnh giữa dòng đời. Cốc diễn tả âm thanh hay diễn tả nỗi lòng? Nghe nó chát chúa khô khốc ảm đạm làm sao! Tiếng chuông chùa không ngân lên vang vọng thành hơi mà vọng lại một tiếng nghe ảm đạm làm sao? Với từ om tác giả đã thể hiện rõ sự bế tắc xót xa trước cuộc đời đen bạc, bất công.
Như vậy qua bốn câu thơ đầu ta đã hiểu rõ được sự phẫn uất bất hạnh xót xa bế tắc trong cuộc đời của nữ sĩ tài hoa. Sự bất hạnh đó phần nào được lí giải ở hai câu luận của bài:

Trước nghe những tiếng thêm rầu rỉ
Sau giận vì chuyên để mõm mòm.

Hoá ra sự bất hạnh của bà chúa thơ Nôm là những tiếng nghe rầu rĩ. Đó là tiếng gì vậy? – Lời đồn đại, chuyện đơn sai chẳng? – Miệng thế gian biết đâu mà lường! Nhưng làm sao tránh khỏi? Những chuyện chẳng đâu vào đâu mà buồn phiền cứ dồn ập đến. Nói lên điều này chúng ta lại càng cảm thông hơn cho con người chịu nhiều bất hạnh thua thiệt hay xã hội xưa. Coi xã hội tàn nhẫn vô lương tâm đã vùi lấp con người. Hai tiếng thêm rầu rĩ nói lên sự chua cay chát chúa đó. Từ chuyện nhân thế chuyển về chuyển riêng tư sau giận vì cái duyên mõm mòm cũng không phải tại mình mà duyên phận cứ nổi nênh, bạc bẽo: Cảnh quá lứa lỡ thì chua chát biết bao!
Qua sáu câu thơ trên phần nào ta đã thấy được sự bất hạnh trong cuộc đời, nỗi chua cay thất vọng chán thường, ta hiểu được phần nào nguyên nhân gây nên những bất hạnh xót xa đó. Tất cả những cái đó ta có cảm tưởng như Xuân Hương không đứng vững nổi trước sóng gió xô đẩy của cuộc đời. Nhưng không, Hồ Xuân Hương vẫn hiên nang thách thức với một tư thế vô cùng ngạo nghễ.

Tài tử văn nhân ai đó tá
Thân này đâu đã chịu già tom.

Đó mới đúng là Hồ Xuân Hương, mới đúng là con người luôn luôn đấu tranh cho mọi bất công ngang trái ở đời. Trong thơ Hồ Xuân Hương ta đã từng bắt gặp cá tính đó:

Khi chế giễu tên bại tướng

Ví đây đổi phận làm trai được
Thì sự anh hùng há bây nhiêu.

Khi phủ định một luật lệ bất công

Quản bao miệng thế đời chênh lệch
Không có nhưng mà có mới ngoan.

Có khi lại tự khẳng định một cách mạnh mẽ:

Giơ tay với thử trời cao thấp
Xoạc cảng đo xem đất ngắn dài.

Đó là những lời trách cứ, thách thức với tư thế đối diện với mọi dư luận, mọi thế lực. Chính lòng tự tin đó đã làm nên tính cách sắc sảo độc đáo của cái tôi trong thơ Hồ Xuân Hương. Cái tôi đó dù đau đớn bất hạnh đến đâu vẫn chiến đấu thách thức đến cùng chống lại mọi dư luận bất công của xã hội. Đọc thơ Hồ Xuân Hương ta cảm nhận sự bất hạnh cay đắng cho thân phận nữ sĩ đến đâu thì ta lại càng cảm phục trân trọng sự đấu tranh cho quyền được sống hạnh phúc chính đàng của con người đến đó. Bài thơ Tự tình chính là nét tiêu biểu cho hồn thơ trữ tình của Xuân Hương.

Nguồn: Internet

Loading...

Bài viết liên quan

  • Đề thi văn vào lớp 10 – Hay nhưng khó
  • Phân tích truyện ngắn “Hai đứa trẻ” của Thạch Lam
  • Phân tích nhân vật Chí Phèo trong tác phẩm cùng tên của nhà văn Nam Cao
  • Phân tích bài thơ “Bếp lửa” của Bằng Việt
  • Phân tích bài thơ “Câu cá mùa thu” (Thu điếu) của Nguyễn Khuyến
  • Phân tích bài thơ “Sóng” của Xuân Quỳnh
  • Phân tích bài thơ “Nhàn” của Nguyễn Bỉnh Khiêm
  • Phân tích bài thơ Thương vợ của Tú Xương
  • Phân tích bài thơ “Đất nước” của Nguyễn Khoa Điềm
  • Phân tích bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh

Chuyên mục: Tài liệu, Văn học Chủ đề: bai tho tu tinh, phan tich bai tho tu tinh, phan tich tu tinh ho xuan huong, tu tinh ho xuan huong

Ý kiến độc giả

  1. Tiến đã viết:

    April 19, 2013 at 9:58 am

    rat hay bạn à…

    Reply
    • bùi thu đã viết:

      April 23, 2013 at 10:18 pm

      thanks ban nhieu nha

      Reply
  2. trần hùng đã viết:

    April 24, 2013 at 11:00 am

    đừng ai 11a1 thpt ngo quyen ba vi ha noi chep bai nay nhé!

    Reply
  3. tính đã viết:

    April 24, 2013 at 9:38 pm

    ừ cũng hay đáy bạn à,nhưng còn đã lộn nhiều trật tu các hành đông,tâm lý cua nv

    Reply
  4. anh hào đã viết:

    April 25, 2013 at 12:55 am

    ko de thj 11 la` j nua ?

    Reply
    • Lý Đức đã viết:

      April 26, 2013 at 1:06 pm

      bài viết khá hay đấy

      Reply
  5. Lý Đức đã viết:

    April 26, 2013 at 1:06 pm

    bài viết khá hay đấy

    Reply
  6. chuong đã viết:

    April 28, 2013 at 5:42 am

    hay tuyet cu meo

    Reply
  7. HỒNG ĐOAN đã viết:

    April 28, 2013 at 8:23 am

    BÀI VIẾT QUÁ HAY…….

    Reply
  8. vũ mạnh tuân đã viết:

    April 28, 2013 at 12:17 pm

    bài viết rất hay . Đất nước tôi muốn nói với bạn bè 5 châu tôi yêu Việt Nam

    Reply
  9. hanh truong đã viết:

    April 30, 2013 at 4:02 am

    bai van rat hay ro rang va cu the

    Reply
  10. phat đã viết:

    April 30, 2013 at 10:42 am

    cam on bai viet nay rat nhieu

    Reply
  11. ngan đã viết:

    May 1, 2013 at 11:47 am

    cam on hay bai rat ok

    Reply
  12. kien đã viết:

    May 1, 2013 at 12:21 pm

    tks ban

    Reply
  13. pham phuong truc đã viết:

    May 1, 2013 at 5:31 pm

    bài hay quá ^^ phục bạn quá ^^ tại sao tui đọc thơ mà chẳng cảm nhận dc j hết á, lúc nào cũng phải online để ăn cắp cảm nhận của người khác hết á >.<

    Reply
  14. Ola9x đã viết:

    May 2, 2013 at 12:55 pm

    hay nhưng cái mở bài mình thấy chưa hay lắm

    Reply
  15. ducdocla đã viết:

    May 3, 2013 at 1:57 pm

    hay vai~, wa’ ghe luon

    Reply
  16. the vu đã viết:

    May 4, 2013 at 1:22 am

    đọan mở bài hơi ngớ ngẩn! đâu phải ai cũng biết hmt của vn đâu!

    Reply
  17. duyên đã viết:

    May 5, 2013 at 3:44 am

    Bạn ơi.hay lắm. thanks nha!!!!!

    Reply
  18. nevermor buzz tran đã viết:

    May 5, 2013 at 5:12 am

    thank nhe…….. chac la tham kkao nkiu do chua du? dau tg

    Reply
  19. Be xoan đã viết:

    May 5, 2013 at 7:50 am

    Hi.tks p. Rat hay. Dung thu mjh can. Chac se co nkiu bai gjog nhau lam day.

    Reply
  20. dal đã viết:

    May 6, 2013 at 12:41 am

    bai lam hay. nhung minh thay doan mo dau hoi dai. theo minh thi co the rut ngan mot chut bang cach su dung cac tu ngu ham suc hon. du sao cung cam on ve bai van cua ban. danh thiet dal

    Reply
  21. thiên sứ mùa mưa đã viết:

    May 7, 2013 at 10:08 am

    hay wa

    Reply
  22. Long đã viết:

    May 7, 2013 at 11:15 am

    very good

    Reply
  23. kủ chuối đã viết:

    May 7, 2013 at 12:20 pm

    cam on pan…bai viet rat rat hay

    Reply
  24. huynh vo đã viết:

    May 7, 2013 at 12:30 pm

    hay,rat rat hay va y nghia

    Reply
  25. kỳ duyên đã viết:

    May 10, 2013 at 10:12 am

    cảm ơn bạn đây thực sự là 1 tài liệu có ích cho mình và cho nhiều ng khác nữa

    Reply
  26. Phượng đã viết:

    May 11, 2013 at 9:01 am

    Hi.hay wa chung lun.sao p kam nhan hay du day

    Reply
  27. nhu quynh đã viết:

    May 11, 2013 at 2:13 pm

    hay nhung mo bai thi nen neu ro ve tac gia hon vai rut ngan ty

    Reply
  28. nguyễn duy vương đã viết:

    May 11, 2013 at 2:23 pm

    Bài viết nhìn chung là ổn nhưng một vài đoạn phân tích chưa rõ ràng và còn thiếu nhiều hình ảnh minh họa. Mình đề cao lối viết của tác giả , nó khiến mình ngưỡng mộ. Vì là phân tích cả bài nên thiếu xót là không thể tránh. Cảm ơn tác giả.

    Reply
  29. nguyễn duy vương đã viết:

    May 11, 2013 at 2:26 pm

    Bài viết nhìn chung là ổn nhưng một vài đoạn phân tích chưa rõ ràng và còn thiếu nhiều hình ảnh minh họa. Mình đề cao lối viết của tác giả , nó khiến mình ngưỡng mộ. Vì là phân tích cả bài nên thiếu xót là không thể tránh, mình sẽ tự bổ sung được. Cảm ơn tác giả vì bài viết.

    Reply
  30. insect đã viết:

    September 26, 2013 at 9:46 pm

    Bai viet ko dc hay cho lam. Bad

    Reply
  31. duc đã viết:

    October 3, 2013 at 6:46 pm

    cũng hay nhưng phần mở bài của bạn chưa dc rõ ràng về chi tiết cho lắm.nên xin bạn hãy sửa lại câu mở bài đi nhé.thaks bài viết.:)

    Reply
  32. Trung đã viết:

    June 16, 2014 at 8:44 pm

    hay nhưng còn lỗi lập từ

    Reply
  33. Bình Thuong đã viết:

    September 24, 2015 at 8:26 pm

    Bài viết rất hay + bức tranh của tác giả nào vậy ạ !?

    Reply

Lưu ý:Các bình luận sẽ được duyệt trước khi đăng và trả lời. Vui lòng bình luận bằng tiếng việt có dấu, tuân thủ đúng quy định của chúng tôi

Gửi ý kiến của bạn Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Loading...

Tin đăng mới nhất

  • Trải nghiệm khu du lịch Cửa Biển, Quy Nhơn có gì hấp dẫn?
  • Review Núi Vũng Chua, Quy Nhơn – Địa điểm cắm trại hấp dẫn của giới trẻ
  • Trải Nghiệm Kỳ Nghỉ Tại HTX Du Lịch Rừng Dừa Nước Mỹ Khê, Quảng Ngãi
  • Món Ăn Truyền Thống Của Người Dao Ở Sơn La Ngon, Cực Lạ Miệng
  • Những Quán Ăn Chay Độc Đáo Ở Hà Nội Ngon, Bổ, Rẻ
  • Món ăn truyền thống của người dân tộc Dao ở Hà Giang độc đáo lạ miệng
  • Du lịch Lý Sơn, Quảng Ngãi mùa nào đẹp nhất?
  • Du Lịch Đỉnh Núi Giếng Tiền, Lý Sơn – chinh phục giới hạn của thiên nhiên
  • Khám Phá Đền Tưởng Niệm Bờ Nam Thạch Hãn, Quảng Trị có gì đặc biệt?
  • Tham quan địa điểm du lịch tâm linh Chùa Thiền Lâm (Gò Kén) Tây Ninh tự túc

Liên kết hay

  • Sức khỏe và dinh dưỡng
  • Tạp chí giới tính
    • Sinh con trai
  • Mẹo vặt tổng hợp
  • Chăm sóc bé yêu
  • Tổng hợp bệnh
  • Cách điều trị bệnh
  • Cách làm tổng hợp
  • Báo gia đình Việt
  • Hướng dẫn làm đẹp
  • Kinh nghiệm du lịch
    • Kinh nghiệm du lịch Singapore
    • Du lịch Bangkok
  • Hướng dẫn làm món ăn
  • Món ăn ngon
    • Cách nấu lẩu thập cẩm
  • Mã giảm giá Klook
  • Kinh nghiệm du lịch Mũi Né
  • Kinh nghiệm nhập cảnh Singapore
  • Kinh nghiệm mua sắm ở Singapore
  • Kinh nghiệm du lịch Đảo Điệp Sơn
  • Đặt tên hay cho con
    • Tên hay bé gái họ Trần
  • Xem bói chuẩn nhất
    • Đổi Âm Lịch Dương Lịch
  • Review sản phẩm
  • Coin Airdrop

Copyright © 2025 · Trithuc9.com - Kiến thức mọi lĩnh vực trong cuộc sống